مقاله کاربرد نرم افزار سم چینی در بهبود مدیریت لنگش درگله های گاوشیری (بخش اول)
خلاصه مطلب |
زمان مطالعه | تاریخ |
گردآورنده |
در این مقاله به بررسی کاربرد نرم افزار سم چینی در بهبود مدیریت لنگش در در گله های گاو شیری می پردازیم |
۱۵دقیقه |
۱۴۰۱/۰۱/۳۰ |
مریم زمانی-کارشناس علوم دامی درحال کسب تجربه در زمینه اطلاعات مرتبط با علوم وفناوری های دامپروری |
مواردی که در این مقاله مطالعه خواهیم کرد :
- چه عوامل خطر که بیشتر با لنگش مرتبط هستند؟
- سیستم Sprecher چیست؟
- اهمیت آموزش مامور سم چینی
- چند حیوان باید ارزیابی شوند؟
- وضعیت سطح پیاده روی و مکان چگونه باشد؟
- پایش لنگش دام ها هر چند وقت یکبار و چه زمانی است؟
بیماریهای حرکتی که باعث لنگش میشوند به طور گسترده به عنوان یکی از جدیترین مسائل رفاهی برای گاوهای شیری شناخته میشوند و هزینههای قابلتوجهی را به دامداران تحمیل می کنند. لنگش نشان دهنده درد یا ناراحتی در حین حرکت است و با تغییر در راه رفتن یا نامنظمی در الگوی راه رفتن مشخص می شود. لنگش اغلب ناشی از اختلالات پنجه و یا پا است که نشان دهنده تلاش حیوان برای کم کردن اثر وزن خود روی اندام های آسیب دیده است. بنابراین، لنگش به عنوان شاخصی از یک مشکل اساسی در نظر گرفته می شود که اغلب باعث درد می شود .لنگش با کاهش مصرف خوراک، اختلال درتولیدشیر و تولید مثل مرتبط است و می تواند منجر به حذف زودهنگام شود. بنابراین، با کاهش تحرک گاو، سلامت و رفاه کلی تحت تاثیر قرار می گیرد.
مشخصات | |
نوع گله | گاوشیری |
تعداد راس | ۱۰۰۰۰راس |
منطقه | مرکز ایران |
منابع مطلب | · www.icar.org/Guidelines/07-05-Functional-traits-Lameness-Guidelines.pdfsettings
· نرم افزار سم چینی مدیریت گله گاو شیری شرکت مدیران تحلیلگر سپاهان |
اکثر موارد لنگش در گاوهای شیری مربوط به ضایعات سم ها، عفونی یا غیر عفونی است .که باعث ایجاد درد می شود. بیماری های سم اغلب در ۳-۵ ماه اول پس از زایمان رخ می دهد. علل اصلی لنگش زخم کف پا، بیماری خط سفید، زخم انگشتان پا، درماتیت انگشتی، پوسیدگی پا هستند.
با بررسی رابطه بین آسیب های سم و لنگش نتایج نشان داد که به طور متوسط ۲۰ درصد گاوها دچار لنگش بودند. آسیب در ۹۴ درصد از گاوهای دارای لنگش و در ۸۴ درصد از گاوهای بدون لنگش وجود داشت. یک گاو دارای آسیب تقریباً سه برابر بیشتر از گاو بدون آسیب دچار لنگش بود.پژوهش ها نشان می دهد که گاوی با زخم کف پا یا ضایعه خط سفید ۱۲ تا ۱۳ برابر بیشتر احتمال دارد که دچارلنگش شود
نوع آسیب به طور متفاوتی بر شیوع لنگش تأثیر می گذارد.
ثبت آسیب پنجه در حین اصلاح سم یک عمل بهینه برای نظارت و جلوگیری از بیماری های جدی تر پنجه یا اختلالات اندام حرکتی دام می باشد.
روشهای پیشگیری مانند امتیازدهی مکرر لنگش در موارد زیر مؤثر است:
- تشخیص زودهنگام آسیب پنجه و اختلالات پا و ساق پا.
- نظارت بر شیوع لنگش.
- مقایسه میزان بروز و شدت لنگش بین گله ها.
- هدف قرار دادن گاوهایی که نیاز به اصلاح سم دارند.
سایر شرایط بالقوه زمینهای که باعث لنگش میشوند شامل اختلالات مفصلی (مانند آرتریت، آرتروز،..)، بیماریهای ماهیچهها و تاندونها (مانند میوزیت، تاندونیت) و بیماریهای عصبی (مانند نوریت، فلج) هستند. ژنتیک میتواند در بروز لنگش از طریق تمایل به اختلالات یا ناهنجاریهای فوقالذکر و تغییر شکلهای مشابه نقش داشته باشد.
محیط نگهداری گاوها مانند بهاربند و راهرو ها، از جمله نوع کفپوش و شیوه های مدیریت گله می تواند خطر لنگش را افزایش دهد
- عوامل خطر که بیشتر با لنگش مرتبط هستند عبارتند از:
- راه رفتن و ایستادن روی بتن، به خصوص خیس و ناهموار.
- پیاده روی طولانی مدت روی سطوح ضعیف پیاده روی.
- فقدان یا عدم وجود بستر مناسب و بهداشت نامناسب.
- طراحی ضعیف بهاربند / بهاربندهای شلوغ .
- راهروهای شلوغ.
- کوتاه کردن مکرر و یا نادرست سم.
- نظارت ناکافی که منجر به تشخیص دیرهنگام گاوهایی می شود که نیاز به مراقبت بیشتری دارند.
- مدیریت ضعیف، به ویژه برای گاوهای که در مرحله گذر از دوره خشکی و انتقال به دوره شیرواری جدید هستند
- نمره بدنی پایین (کم)
جلوگیری از لنگش به بهره وری تولید شیر، بهبود نرخ باروری و رفاه حیوانات و کاهش هزینه های درمان و مصرف آنتی بیوتیک کمک می کند. در نتیجه سطح استرس را هم در گاو و هم در دامداران کاهش می دهد. با این حال، بهبود راه رفتن یا حرکت نیاز به اطلاعات دقیق در مورد، موارد لنگش فردی و سوابق مامور سم چین دارد که به شناسایی عوامل ایجادکننده کمک می کند که باید حذف یا اصلاح شوند.
ثبت لنگش ممکن است در سطوح مختلف و برای اهداف مختلف انجام شود. با توجه به اهداف، برخی از سیستم ها به عنوان یک سیستم امتیازدهی لنگش یا یک سیستم امتیازدهی تحرک هستند.
- سیستم Sprecher: مقیاس ۱ تا ۵
محبوب ترین سیستم ها برای امتیاز دهی لنگش سیستم Sprecher می باشد. این یک سیستم مقیاس پنج نقطه ای است که به دلیل سادگی و مشاهده وجود رفتارهایی مانند کمر در هنگام ایستادن و راه رفتن به طور گسترده در سراسر جهان شناخته شده و مورد استفاده قرار می گیرد. این سیستم امتیازدهی، که در آن ۱ “عادی” و ۵ “به شدت لنگ” است، و به راحتی در گاوداری ها با دستورالعمل های ساده انجام می شود.
آموزش عملی این سیستم به افراد بیشتری اجازه می دهد تا این ارزیابی را انجام دهند، مانند دامداران و کارمندان آنها، دامپزشکان، مامور سم چین و… سپس می توان از این اطلاعات امتیازدهی برای مدیریت گله و تشخیص زود هنگام لنگش استفاده کرد.
- برخی ملاحظات برای ثبت لنگش
- آموزش مامور سم چینی
آموزش عامل اصلی تضمین عملکرد مناسب ماموران سم چینی در امتیاز دهی لنگش است.
حتی پس از به دست آوردن مهارت لازم ، مامور سم چینی باید آموزش های دوره ای را دریافت کنند .به عنوان مثال، یک یا دو بار در سال آموزش دوره ای به طور متناوب بین تمرین عملی و آموزش آنلاین تعریف می شود.
۲. چند حیوان باید ارزیابی شوند؟
درک این نکته مهم است که رویکرد ایده آل برای ارزیابی سطوح لنگش در گله شیردوش، ارزیابی همه گاوها است. این رویکرد مزایای بالقوه رفاه حیوانات از امتیاز دهی رسمی لنگش گله های شیری را برای بهبود شناسایی و درمان گاوهای لنگ را نشان می دهد.
مطالعات نشان دادهاند که نمونهگیری تصادفی در حین شیردوشی نتایج عملی کاملی را ارایه نمی دهد
شناسایی گاوهای به شدت لنگ که جز آخرین گاوهایی هستند که وارد شیردوش می شوند هم مهم است و باید تحت مراقبت ویژه قرار بگیرند. باید به کارگران شیردوشی آموزش داده می شود که هر بار که گاو وارد شیردوشی می شوند، در هنگام شیردوشی و هنگام خروج از شیردوش به سمت بهاربند به دنبال گاوهای لنگ باشند.
- سطح پیاده روی و مکان
مطالعات متعدد نشان می دهد که شرایط سطحی در ناحیه پیاده روی (خاک و کفپوش) می تواند تأثیرات عمیقی بر راه رفتن داشته باشد. بتن با وجود اینکه رایج ترین سطح موجود در گاوداری ها است، سطح ایده آلی برای راه رفتن گاوهای شیری نیست. چون فاقد اصطکلاک کافی برای حرکت راحت گاوها می باشد
کفپوش لاستیکی پایه ای مطمئن تری ایجاد می کند و نرم تر و راحت تر برای راه رفتن است.مخصوصاً برای گاوهای دچار لنگش
در نتیجه، امتیازدهی لنگش باید برای گاوهایی که روی سطحی صاف، سفت و غیر لغزنده راه میروند انجام شود. برای به دست آوردن ثبات و قابلیت اطمینان نمرات در بازدیدهای بعدی در یک گاوداری، به طور ایده آل به همان روش، باید از همان مکان و سطح پیاده روی یکسان برای امتیازدهی استفاده شود.
- هر چند وقت یکبار و چه زمانی
برای شناسایی صحیح موارد جدید لنگش و برای تشخیص زودهنگام مشکلات سلامتی سم، بهتر است پایش لنگش هر دو هفته یکبار انجام شود
ارزیابی لنگش هر دو هفته یکبار برای گاو ها و درمان فوری گاوهای مبتلا به لنگش منجر به کاهش شیوع لنگش خواهد شد. درمان زودهنگام گاوهای شیری لنگ باعث می شود ضایعات شدید سم کمتر رخ دهد، شانس بهبودی کامل را افزایش می دهد و مدت زمان لنگش حیوان را کاهش می دهد.
در آینده نزدیک، پیشرفتهای فنی جدید (مانند حسگرها، گامسنجها یا شتابسنجها) میتواند نظارت بر راه رفتن گاوهای شیری را در زمان واقعی امکانپذیر سازد، به طوری که گاوهای لنگ میتوانند فوراً درمان شوند نمونه هایی از رفتارهایی که ممکن است با لنگش همراه باشد عبارتند از سرعت راه رفتن، زمان دراز کشیدن و غیره.
ارزیابی لنگش در هنگام خشک شدن و در آغاز شیردهی در صورتی که هیچ گونه برنامه سم چینی در گله انجام نشود، بسیار مهم است.این نکته مهم است چون در صورت وجود ضایعات، اینها می تواند در طول دوره خشکی بهبود یابد به طوری که حیوان با مشکلات سلامتی موجود پا وارد دوره شیردهی جدیدی نشود. از آنجایی که همه اختلالات سم با لنگش مرتبط نیستند، اصلاح سم زمانی توصیه می شود که گاوها وارد دوره خشکی و تقریباً دو ماه پس از زایمان می شوند.
مناسب ترین زمان برای ارزیابی لنگش درست بعد از شیردوشی است زیرا با کارهای معمولی مزرعه سازگارتر است. ارزیابی نباید روال خروج گاوها را مختل کند
نمایش: گزارش لیست دام هایی که سم چینی نشده اند
نمایش متنی : گزارش لیست دام هایی که سم چینی نشده اند
دستور: گزارش لیست دام هایی که سم چینی نشده اند
drop view HoofSelect
~
CREATE view HoofSelect as
SELECT CowStatusView.Body, CONVERT(int, GETDATE() – DT.EngDate) AS DisH, CowStatusView.BCode,
Hoof.HDate, DT.EngDate, Hoof.Serial, Hoof.RHand,
Hoof.LHand, Hoof.RFoot, Hoof.LFoot, Hoof.Comment, Hoof.Person, CowStatusView.MilkPeriod,
CowStatusView.LastBriding,
CowStatusView.TalghihStatus, CowStatusView.DateTalghih, CowStatusView.CowKind,
CowStatusView.DisB, CowStatusView.DisT, CowStatusView.DisZ,
CowStatusView.DisLT
FROM Hoof INNER JOIN
DateTable DT ON Hoof.HDate = DT.FarDate RIGHT OUTER JOIN
CowStatusView ON Hoof.Serial = CowStatusView.Serial
WHERE (CowStatusView.MilkPeriod > 0) AND (CowStatusView.ExistCode < 2)
+
SELECT DISTINCT
Body, DisH, BCode, HDate, Serial, RHand, LHand, RFoot, LFoot, Comment, Person, MilkPeriod, LastBriding, TalghihStatus, DateTalghih, CowKind,
DisB, DisT, DisZ, DisLT
FROM HoofSelect
WHERE (BCode =:B) AND (DisH is null)
ORDER BY Body, DisH
مقاله ادامه دارد ..