کامپیوتر به عنوان وسیله‌ای برای تسهیل محاسبات کاربرد فراوانی در جیره‌نویسی گاوهای شیری دارد. زمانی که جیره‌نویسی دستی انجام می دهیم، متغیرهایی را که می‌توانیم کنترل کنیم محدود است. به عنوان مثال زمانی که عناصر کلسیم و فسفر مدنظر باشند توازن مابقی عناصر مثل پتاسیم، گوگرد و سدیم مشکل خواهد بود. اما کامپیوتر می‌تواند انواع حالات مختلف را در نظر گرفته و از طریق Optimization جیره بهینه از لحاظ اقتصادی را نیز فرموله کند. اما ذکر نکاتی نیز ضروری به نظر می‌رسد:
۱- به جهت اینکه هر امری تخصصی می‌باشد و اجرای یک امر توسط غیرمتخصص کیفیت کار را کاهش می دهد و گاهی عوارض‌هایی نیز به همراه دارد جیره‌نویسی مربوط به همه گونه‌های حیوانی نیز امر تخصصی است. فرد جیره‌نویس بایستی به محدودیت‌های مواد مغذی، احتیاجات دام مربوط و مواد سمی مربوط به مواد خوراکی آشنا باشد. هیچ نرم‌افزاری بدون کاربر متخصص سودآوی برای گله به همراه نخواهد آورد.
۲- متخصصین جیره‌نویس بهتر است در ابتدا تسلط کامل بر جیره‌نویسی دستی داشته باشند و با دریافت اصول پایه جیره‌نویسی با استفاده بهینه از تکنولوژی موجود جیره مناسب را متوازن کند.
۳- و در نهایت اینکه نکته مهم این است که با فرض مناسب بودن همه شرایط برای جیره‌نویسی اعم از مناسب بودن نرم‌افزار جیره‌نویس و تخصص جیره‌نویسی زمانی آن نرم‌افزار سودآوری را به همراه دارد که از نظر مدیریتی نیز شرایط مناسب جهت تغذیه فراهم باشد چرا که در واقع سه مرتبه جیره را می‌نویسیم؛ جیره‌ای که با نرم‌افزار فرموله می‌شود- جیره‌ای که تهیه می‌شود- جیره‌ای که در اختیار دام است. هرچه میزان خطا در این مسیر کمتر باشد نرم‌افزار سودآوری بیشتر دارد.
کاربرد برخی از نرم افزار های جیره نویسی به اختصار:
بازدهی بیشتر و به دنبال آن افزایش سودآوری هدف اول هر واحد تجاری دامپروری می‌باشد. افزایش سودآوری به نوبه خود از عوامل متعددی نظیر استفاده بهینه از مواد خوراکی, مدیریت صحیح پرورش و توازن بهینه جیره مصرفی برای گروه‌های مختلف دام تأثیرپذیر است. در زمینه تغذیه دام مدل‌های تحقیقاتی حاصل شده در دانشگاه‌ها توسط مؤسسات تحقیقاتی و شرکت‌های تجاری تبدیل به نرم‌افزارهایی می‌شوند که عموماً در صورت وجود تخصص افراد به صورت بهینه از آنها استفاده می‌کنند.
نرم افزار:NRC2001 به استفاده کننده این امکان را می دهد که اطلاعات و معادلات موجود در کتاب ۲۰۰۱) Nutrient Requirements of Dairy Cattle (NRC را به طور عملی مورد استفاده قرار دهد. این برنامه احتیاجات دام و تولید ایجاد شده توسط مواد مغذی جیره را تخمین می زند. نرم افزار NRC 2001 نرم افزار متعادل کننده جیره نیست بلکه ارزیابی و آنالیز کننده جیره است و گزارشاتی را مبنی بر کمبود و یا زیاد بودن مواد مغذی ارائه می دهد بنابراین محاسبات لازم برای ارائه جیره های با حداقل قیمت را انجام نمی دهد.
نرم افزار جیره نویسی :
CNCPSیاCornell Net Carbohydrate and Protein بر پایه مدل علمی پروتئین و کربوهیدرات خالص کرنل بنا نهاده شده است. مدل CNCPS از حدود سالهای ۹۱-۱۹۹ در دانشگاه کرنل توسعه پیدا کرد.CNCPS مدلی ریاضی است که احتیاجات دام و تأمین مواد مغذی بر پیاه اطلاعات مربوط به دام ، محیط و خوراک در شرایط تولیدی متفاوت تخمین می زند. برای برآورد احتیاجات دام ، شرایط فیزیولوژیکی متفاوت دام از جمله شیر دهی آبستنی و رشد و همچنین ذخایر بدنی و در نهایت اثرات محیطی در نظر گرفته می شوند. CNCPS از طریق تفکیک کربوهیدرات و پروتئین میکروبی و جذب مواد مغذی در بعد از شکمبه ، کل انرژی قابل متابولیسم و پروتئین قابل متابولیسم که به دام می رسد را برآورد می کند . این مدل علمی توسط برنامه نویسان کامپیوتری تبدیل به یک نرم افزار کاربردی گردیده است. CNCPS با موفقیت در واحدهای گاوداری پرواری و شیری مورد استفاده قرار گرفته است.
نرم‌افزار CPM-dairy:
یکی از معروف‌ترین مدل‌های علمی در سطح دنیا مدل پروتئین و کربوهیدرات خالص دانشگاه کرنل می‌باشد. این مدل تا حد زیادی به کاهش هزینه‌های جیره اعم از کاهش مازاد پروتئین مصرفی و توازن دقیق‌تر مواد مغذی تأکید دارد. نرم‌افزار CPM-dairy که مخفف کرنل- پنسیلوانیا ماینر می باشد، قالب کاربردی یا اصطلاحاً «on-farm» مدل پروتئین و کربوهیدرات خالص کرنل (CNCPS) می‌باشد که با همیاری دو دانشگاه کرنل و پنسیلوانیا و مؤسسه تجاری تحقیقاتی مانیر برای اولین بار در سال ۱۹۹۸ به بازار آمد.
نرم افزار UFFDA :
توسط G.Pesti وB.Miller در دانشگاه جورجیا آمریکا طراحی شده است.این نرم افزار در واقع یک برنامه ریاضی است که می تواند دستگاه معادلات با مجهولهای فراوان را سریعا حل نماید و جهت استفاده در جیره نویسی دام و طیور طراحی شده است و لذا هیچ دانش تغذیه ای نداشته و متخصص تغذیه باید با تکیه بر دانش تغذیه و با کمک این نرم افزار کار جیره نویسی را انجام داده و به جیره ای معقول که قابل استفاده باشد دست یابد. از مهمترین محاسبات نرم افزار UFFDA محاسبات مربوط به متعادل نمودن جیره از لحاظ احتیاجات غذایی و قیمت تمام شده می باشد.
نرم افزار WUFFDA :
نرم افزار جیره نویسی برای طیوری مانند جوجه گوشتی، مرغ تخمگذار، بوقلمون، بلدرچین ژاپنی، اردک و همچنین خوک در مراحل مختلف پرورش می باشد. اطلاعات مربوط به ترکیبات خوراک ها و همچنین احتیاجات مواد مغذی گونه های ذکر شده از مآخذی مانند NRC طیور سال ۱۹۹۴، NRC خوک سال ۱۹۹۸ و مجله Feedstuffs سال ۲۰۰۱ گرفته شده است. (قابل ذکر است نرم افزار WUFFDA تحت ویندوز می باشد).
نرم افزار SPARTAN:
مدل ها و معادلات به کار رفته در نرم افزار SPARTAN بر اساس نشریه کمیته ملی تحقیقات (۱۹۸۹ NRC) می باشد. این نرم افزار بطور گسترده در گاوداری های کشور مورد استفاده قرار گرفته که نشان دهنده قابلیت ها و کاربری آسان آن است.ازویژگیهای آن میتوان : ۱- جیره نویسی برای گاو های شیری، خشک، تلیسه ها و گوساله های در حال رشد ۲- آنالیز و ارزیابی جیره های نوشته شده برای گاو های شیری، خشک، تلیسه ها و گوساله های در حال رشد ۳- جیره نویسی بر اساس حداکثر سود و همچنین حداقل قیمت ۴- امکانات گسترده برای ویرایش، اضافه و یا حذف خوراک ها در کتابخانه و مدیریت فایل ها ۵- در نظر گرفتن عوامل مدیریتی برای جیره نویسی مانند شکم زایش اول و دوم، میزان فعالیت و … ۶- قابلیت جیره نویسی بر اساس ماده خشک، مقدار As fed و درصد ۷- قابلیت محاسبه تولید و تعیین میزان محدودیت های مواد مغذی برای جیره های نوشته شده ۸- محاسبه و برآورد مقادیر مختلف انواع انرژی با استفاده از ترکیب شیمیایی خوراک ۹- ارائه گزارشات جامع از ترکیب، قیمت و آنالیز جیره و مقایسه انالیز جیره با توصیه های NRC 10- ایجاد گروه بندی بین مواد خوراکی و امکان تعیین نسبت بین گروه های مختلف خوراک و مواد مغذی ۱۱- کار کردن آسان و راحت با نرم افزار نام برد.
نرم افزار AFRC :
بر اساس سیستم AFRC یعنی سیستم پروتئین قابل متابولیسم نوشته شده است. این سیستم با سیستم های متداول دیگر مانند NRC تفاوت هایی دارد. از جمله اینکه در این سیستم از شاخص انرژی قابل متابولیسم یا ME استفاده می شود. این سیستم برای سطح تولید حیوان تصحیحاتی را انجام می دهد. که در آن کل انرژی مورد نیاز به صورت ضریبی از نیاز های مورد نیاز نگهداری بیان می شود و این ضریب به عنوان شاخص سطح تولید یا Animal Production Level (APL) شناخته شده است. همینطور ARC سال ۱۹۹۲ سیستم پروتئین قابل متابولیسم را منتشر کرد. این سیستم نسبت به سیستم RDP/UDP پیشرفته تر بوده و تجزیه پروتئین در شکمبه را همراه با دسترسی انرژی در شکمبه مورد تجزیه بیشتری قرار داده است.
برای کسب اطلاع بیشتر در مورد “نرم افزار مدیریت تغذیه دام “به لینک زیر مراحعه فرمایید
نرم افزار مدیریت تغذیه
جهت مشاهده کلیه اخبار شرکت مدیران به سایت modirangroup.com و modiran8.ir و m888.ir مراجعه نمایید.
