دام :
یک موجود زنده است که تولید آن بسته به عوامل مختلفی همچون گرما – سرما – رطوبت – ژنتیک – نسل – محیط – نحوه تغذیه – نوع و جنس و ترکیب خوراک – شرایط سنی -… دارد.
با توجه به شرایط اقتصادی-بهداشتی بوجود آمده، میزان عرضه و تقاضا به عدم ثبات رسیده و مسئولین برحسب امکان بازار، خوراک یا میزان شیردهی دام را تحلیل و کنترل می کنند
هدف دام آبستن، زایش است و هر عاملی همچون سقط موجب توقف و ضرر می شود. دراین میان اگر دامی دچار مشکلی مانند شکستگی شود، تا زایش دام زنده نگه داشته می شود و پس از زایش، حذف خواهد شد.
دامپروری :
مجموعه ای است که براساس داده های تولیدی عملکرد دام های زنده مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. این داده ها براساس دام موجود به چند دسته تقسیم می شود :
- ورودی : خریدهای خوراک ، دام، دارو، اسپرم و…
- مصارف : تغذیه دام ، برق ، آب ، دارو ، تعمیرات و…
- تولیدات : شیر ، تلیسه ، گوساله، اسپرم و…
- خروجی : فروش شیر قابل مصرف ، کودهای دامی، سود سالیانه و…
بدین منظور با رکوردگیری و ثبت اطلاعات هر دام بطور مجزا، می توان به یک بانک اطلاعاتی دست یافت تا با پالایش داده ها، اطلاعات مورد نظر از جمله بهبود تولید – سود – زیان – تلفات -… دست یافت
تولیدات یک دامپروری گاو شیری، علاوه بر شیر، می تواند موارد زیر نیز باشد:
- گوساله گوشتی
- تلیسه
- دام حذفی
- کود
به نظر می توان با طراحی یک سیستم هوشمند (هوش مصنوعی – بینایی ماشین – داده کاوی و…) عوامل مؤثر را بصورت نود به نود و همچنین تحلیل جمعی، مورد بررسی قرار داد و نتایج مشابه نتایج انسانی خبره را بسیار سریعتر و بموقع اتخاذ نمود.
برای بهبود عملکرد تولیدات دامی، دسته بندی های تخصصی متعددی ارائه شده است و با تأثیر از همین دسته بندی ها، ثبت اطلاعات صورت می گیرد :
- گوساله
- تلیسه
- خشک
- آبستن
- آماده زایش
- شیری
- آماده به حذف
دسته بندی های دام، براساس سن و اندازه شکم صورت می گیرد و برهمین اساس، بهاربندهای متعددی تعریف می شود (گوساله دانی – ۳تا۶ ماه – آماده تلقیح – آبستن – زایشگاه -…)
- بهاربندهای تازه زا
در این بهاربند گاوهایی تازه زایمان کرده بودند قرار میگرفتند و بمدت ۴۸ ساعت مورد بازبینی قرار میگرفتند که جفت خارج شود در صورتیکه جفت خارج نشود عنوان جفت مانده در برنامه ثبت میشود و این دامها مستعد بیماریهایی مانند ورم میشوند
. بهاربندهای شکم ۱
در این دامداری دامهای شکم ۱ را به علت کوچکتر بودن جثه جدا میکردند تا راحتتر بتوانند از خوراک استفاده کنند(بخاطر جنگ تعیین رهبر و محل در بهاربند )
. بهاربند های شکم بالاتر
در این بهاربندها دامهای شکم بالاتر از ۱ قرار داشتند و بر اساس میزان شیر در بهاربندهای مختلفی دسته بندی میشدند که از نظر خوراک مصرفی متفاوت بودند
. بهاربند تلیسه انتظار زایمان
در این بهاربند تلیسه هایی که ۸ ماه به بالا ابستن بودند قرار میگرفتند و شرایط انها مرتب مورد بررسی قرار میگرفت که تا زمان زایمان بتوانند دام را روی سکوی زایمان قرار دهند
. بهاربند گاو انتظار زایمان
گاوهایی که ابستن بالای ۸ ماه بودند به این بهاربند منتقل میشدند و وضعیت ابستنی انها مورد بررسی قرار میگرفت تا زمان زایمان
. آغوزخانه
در این بخش دامهای تازه متولد شده را نگهداری می کردند که از لحاظ جسمانی نیاز به دما و رطوبت مشخص و نگهداری ویژه داشتند و تا مدت چند روزدام در این بخش باقی می ماند و شیر آغوز میخورد
. گوساله دانی
دامهای تازه متولد شده بعد از آغوزخانه به این بخش منتقل می شدند و تا ۳ ماهگی در این بخش نگهداری میشدند در ماه اول فقط شیرو بعد از آن غذای پودری یا همان استارتر مورد استفاده قرار میدادند
. طرح توسعه گاوداری
در این بخش بهاربندهایی که در حال احداث بودند و نحوه ساخت به گونه ای که بهاربندها در جهت خلاف باد و یا آفتابگیر باشند همچنین در رابطه با شیب بستر که دام قرار است در آن استراحت کند توضیح داده شد
. کارخانه ساخت خوراک
در این بخش دستگاه خوراک ساز در مرکز قرار گرفته بود و خوراکها در دو سمت وجود داشت در ابتدا طبق دستو ر مسیول تغذیه پرمیکس ساخته میشد و سپس به ساخت کنسانتره می پرداختند و سپس برای بارگیری اماده می کردند.
. بخش انبار خوراک
در این بخش خوراکهای خریداری شده نگهداری میشد و به ترتیب زمان خرید مورد استفاده قرار میگرفت از در این بخش روزی سه بار ترکیب خوراک در هر بهاربند داده میشود و ارتباط بین این بخش با بخش آمار و مدیر تولید خیلی مهم است و تغییر در هر کدام از ترکیب ها ممکن است روی تولید و آینده دامداری تاثیر گذار باشد و لذا وجود پارامترهای کنترلی در این بخش الزامی است
. شیردوشی
در این بخش دامها به ترتیب بهاربندهایشان برای شیردوشی می آمدند به علت حساس بودن دامهای تازه زا در شروع کار اول آنها شیردوشی می شوند و سپس بقیه دامها دستگاه شیردوشی بصورت موازی دو ردیف و دامها به ترتیب در باکسها که بصورت مستقیم بود قرار میگرفتند و سیستم پستانی ضدعفونی میشد و سپس شیردوشی انجام میشد در این دستگاه اندازه گیری میزان شیر دام بصورت اتوماتیک روی صفحه مربوط به هر دام مشخص میشد و با استفاده از پاکت پی سی اطلاعات ثبت و سپس به مدیران انتقال داده میشد.
شیر ها برای انتقال به مخزن نگهداری و سپس بارگیری از سیستم خنک کننده عبور داده میشد که تا ۲۰ درجه کاهش دما در این بین اتفاق می افتاد